.مثنوی معنوی
[2] وَ مَا لَکُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِن وَلىِ‏ٍّ وَ لَا نَصِیر .جز خدا برای شما سرپرست و یاوری نیست.( توبه آیه116)               لازم به یادآوری است که بیشتر قریب به اتّفاق ترجمه هایی که از قرآن کریم در این پژوهش آورده ایم از استاد شیخ حسین انصاریان است.
[3] آن کسی که ولایت بر وی إعمال می شود
[4] یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّه‏… (قرآن کریم سوره بقره آیه278)
[5] عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ بُنِیَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ عَلَى الصَّلَاةِ وَ الزَّکَاةِ وَ الصَّوْمِ وَ الْحَجِّ وَ الْوَلَایَةِ وَ لَمْ یُنَادَ بِشَیْ‏ءٍ کَمَا نُودِیَ بِالْوَلَایَةِ فَأَخَذَ النَّاسُ بِأَرْبَعٍ وَ تَرَکُوا هَذِهِ یَعْنِی الْوَلَایَة:امام باقر علیه السّلام می فرمایند: اسلام بر پنج چیز بنا شده است: نماز و زکات و روزه و حج و ولایت. و هیچ چیزی به اندازه ی ولایت مورد توجه واقع نشده است پس مردم آن چهار چیز را گرفته اند و این یعنی ولایت را رها نموده اند. اصول کافی ج 2 ص 18
[6] قرآن کریم، مائده55
[7] همان، بقره 275
[8] صحاح اللغة، ج 6، ص2529
[9] لسان العرب،ج 15، ص400
[10] مفردات قرآن کریم ص533
[11] همان، ص 534
[12] فرهنگ اصطلاحات عرفانی، ص908
[13] الغدیر،ج3 ،ص225
[14] بیان السعاده، ج1، ص134
[15] تسنیم – ج 6 صفحه 81
[16] الغدیر فی الکتاب و السنه، ج3 :ص225
[17] الصحاح اللغه، ج 6 : ص2529
[18] کتاب العین، ج 8: ص365
[19] لغت نامه ی دهخدا، ج 46، ص 123
[20] تاج العروس من جواهر القاموس، ج 20 : ص311 ـ312
[21] مقاییس اللغه، ج 6 : 141
[22] الغدیر فی الکتاب و السنه، ج 1 : ص362-368
[23] دهخدا ، ج 49 ص 248
[24] لسان العرب، ج 15 : ص410
[25] همان، ص407
[26] محیط المحیط، ص985
[27] قرآن کریم، سوره ی کهف، آیه ی 44
[28] فرهنگ اصطلاحات عرفانی،ص972
[29] فتوحات مکیه، ص547
[30] نص النصوص در شرح فصوص الحکم، ص240
[31] شرح مقدمه ی قیصری بر فصوص الحکم ابن عربی، ص594
[32] المیزان فی تفسیر القرآن، ج 6 : ص10
[33] از ابتدای اواسط ص 6 تا این جا را از «تفسیر عرفانی آیه ی ولایت» از ص16 تا ص19 (با اندکی تصرّف و تخلیص) بهره گرفتیم.
[34] قرآن کریم، سورة التوبة : آیه 116، سورة العنکبوت، آیه22
[35] خداوند متعال در این آیات نیز صراحتاً بر روی این نکته که ولایت بالاصاله منحصراً از آن اوست تأکید نموده است: البقرة: 107 -الأنعام: 51  -التوبة: 74   -الکهف: 26 -السجدة: 4 -الشورى: 8  -الشورى: 31
[36] المائدة : 55: إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ: سرپرست و دوست شما فقط خدا و رسول اوست و مؤمنانى [مانند على بن ابى‏طالب‏اند] که همواره نماز را برپا مى‏دارند و در حالى که در رکوعند [به تهیدستان‏] زکات مى‏دهند.
[37] مفردات الفاظ القرآن کریم،  ص 530
[38] سفینة البحار، ج 2، ص 678
[39] قرآن کریم.آیات 88و89شعراء
[40] ترجمه ی استاد شیخ حسین انصاریان
[41] کنز العمال، حدیث .5641
[42] بحارالانوار، ج 70، ص 289، ح .21
[43] بحارالانوار: ج 70، ص 288، ح .16
[44] تسنیم، جلد 18 صفحه 568
[45] ادب فنای مقربان جلد 1 صفحه 389
[46] [شیطان] گفت: به عزّت تو سوگند! که همه آنان را گمراه خواهم کرد (سوره ص، آیه 82).
[47] [شیطان] گفت: به سبب این که مرا گمراه ساختی، [برای گمراه کردن] آنان بر سر راه مستقیم تو خواهم نشست. سپس از پیش رو، پشت‏سر و از راست و چپ آنان به سراغشان خواهم آمد [به گونه‏ای که] اکثر آنان را شاکر [نعمت‏های خود] نخواهی یافت (سوره اعراف، آیات 16 ـ 17)
[48] سوره تغابن، آیه 16.
[49] او با شماست هر جا که باشید و خداوند به آنچه انجام می‏دهید، بیناست (سوره حدید، آیه 4).
[50] وَ الْعَصْرِ(1)إِنَّ الْانسَانَ لَفِى خُسْرٍ(2)إِلَّا الَّذِینَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ
[51]  بینه آیه ی 7
[52] فَاتَّقُواْ اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُم. تغابن 16
[53] یَأَیهَُّا الَّذِینَ ءَامَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِه  ال عمران 102
[54] حجرات49: به درستی که گرامی ترین شما نزد خداوند باتقوا ترین شماست.
[55] اعراف 96
[56] طلاق 2و3
[57] انفال 29
[58] سیرى در سیره ائمه اطهار(ع) ،ج‏13،ص:420

[59] البرهان فى تفسیر القرآن، ج‏2، ص: 292
[60] تفسیر الصافی، ج‏2، ص: 33
[61] این آیه دو جور ترجمه شده است امّا آنچه مناسب مقام ماست آن ترجمه ای است که تفاسیری مثل نمونه و نور و هدایت از این آیه کرده است. برای آشنایی با این دو تفسیر رک تفسیر من وحی القرآن، ج‏18، ص: 108فضل الله سیّد محمد حسین یا تفسیر نمونه ج‏16 پاورقی صفحه ی 375
[62]. تفسیر نمونه، ج‏16، ص: 375
[63] ترجمه بیان السعادة، ج‏11، ص: 302
[64] تفسیر آسان، ج‏15، ص: 324 به نقل از مقتل الحسین- تألیف سید عبد الرزاق مقرم.
[65] . تفسیر نمونه، ج‏16، ص: 375
[66] یکی از نکات این آیه این است که در آیه ی فوق دو دستور داده شده: نخست دستور به تقوا و سپس دستور به همراه بودن با صادقین. اگر مفهوم صادقین در آیه عام باشد و همه ی مؤمنان راستین و با استقامت را شامل گردد باید گفته شود و کونوا من الصادقین از صادقین باشید نه با صادقین باشید (دقت کنید). این خود قرینه ی روشنى است که” صادقین” در آیه به معنى گروه خاصى است. تفسیر نمونه ج‏8 ص: 182
[67] الکافى ج1: ص162.
[68].  البرهان فى تفسیر القرآن ج‏2 ص: 864 به نقل از بصائر الدرجات: 51/ 1 در حالی که در سندش معلى بن محمد نبود.
[69] همان به نقل از بصائر الدرجات: 51/ 2.
[70]. همان به نقل از کتاب سلیم بن قیس ص150.
[71] همان به نقل از تفسیر العیاشى ج2 ص116.
[72]  به احتمال قوی منظور امام به ترتیب ابوبکر و عمر و عثمان (لعنت الله علیهم اجمعین) بوده است. چه این که در آن زمان ها فضا فضایی نبوده که بتوان با صراحت هر حرفی را زد و معمولاً اهل بیت علیهم السّلام تقیّه می کردند. و ثانیاً واژه ی رمع را اگر حروفش را از آخر به اول بنویسیم می شود عمر.
[73] البرهان فى تفسیر القرآن ج‏2 ص:865 به نقل از المناقب 3: 92 شواهد التنزیل 1: 262/ 357
[74] همان به نقل از نهج البیان 2: 142
[75] .یا جعفربن محمد ایّهاالصّادق یابن رسول الله: مفاتیح الجنان دعای توسل ص227
[76] این سه حدیث از این منبع بود: آیات ولایت در قرآن، ص: 148
[77] مرحوم حضرت آیت الله شیخ جواد تبریزی می فرمایند: تقلّب دروغ عملی است و جایز نیست. مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید ج سوم ص 212
[78] استفتائات جدید، ج‏1، ص: 56
[79] تفسیر القمی، ج‏2، ص: 56. علمه طباطبایی در المیزان می فرمایند: این روایت را کافى نیز به سند خود از ابى بصیر از امام صادق روایت کرده است. ترجمه المیزان، ج‏14، ص: 159
[80] البته شبیه این روایت روایات دیگری از شیعه و سنی رسیده است که می توانید رک: آیات ولایت در قرآن، ص: 378
[81] دیوان حافظ، ص128
[82] روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ج‏15، ص: 432
[83] الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج‏6، ص: 379
[84] همان.
[85] تفسیر جامع، ج‏7، ص: 303
[86] تفسیر نمونه، ج‏25، ص: 344
[87] قرآن کریم،سوره هود آیه 38
[88] همان، آیه40
[89] همان، آیات42و43
[90] همان، آیه ی 45
[91] همان، آیه ی46
[92]  بحار الأنوار: ج23 ص135.
[93] رمز عبور2، ص48
[94]  تفسیر نور، ج‏10، ص: 41
[95] .شایان ذکر است که هر آنچه از تر جمه ی روایات تا پایان این بخش می بینید همگی به قلم این پژوهشگر حقیر است لذا اولاً امکان هرگونه خطایی کاملاً طبیعی و متوقع است و ثانیاً از هرگونه ایراد و انتقادی در این زمینه با روی باز استقبال می کنم.
[96] إرشاد القلوب إلى الصواب ج‏1 ص : 173
[97] از ولایت ما اهلبیت نیست در واقع یعنی نمی تواند حقیقتاً ادعای شیعه بودن ما را بکند =تحت پرچم و خیمه ی ولایت ما نیست =از جرگه ی ما بیرون است =سنخیت و پیوند روحی و معنوی با ما ندارد =ما حقیقتاَ وی را از خودمان حساب نمی کنیم.
[98] إرشاد القلوب إلى الصواب ج‏1 ص : 173
[99] أمالی الصدوق، ص270
[100] بحار الأنوار ج‏10 ص : 352
[101] الکافی ج‏2  ص : 666
[102] گلهاى جاویدان(هزار کلمه قصار) ص : 272
[103] گلهاى جاویدان(هزار کلمه قصار) ص : 272
[104] . مجموعة ورام(تنبیه الخواطر) ج‏2 ص227
[105] مسکن الفؤاد عند فقد الأحبة و الأولاد ص : 108
[106] مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار ص : 189
[107] رک: رساله ی حقوق امام سجاد علیه السّلام
[108] و این سخن خلاف عقیده ی مسیحیّت امروز است که می گوید اگر یک سیلی به گوش تو زدند آن طرف صورتت را هم در اختیارش بگذار و بگو یکی هم این طرف بزن. یعنی عملاً ظالم را در مورد ظلمی که کرده جری تر کن.
[109] وَ إِنَّکَ لَعَلى‏ خُلُقٍ عَظیمٍ :و یقیناً تو بر ملکات و سجایاى اخلاقى عظیمى قرار دارى (قرآن کریم سوره ی قلم آیه ی4)
[110] .و کرامَتُهُ شاهداً…: حق همسایه این است که اگر حضور دارد به او اکرام کنی…. ترجمه ی رساله ی حقوق امام سجاد علیه السّلام. ص 65
[111] قرآن حکیم از منظر امام رضا (علیه السّلام) صفحه 150
[112] بحار الأنوار ج‏67 ص : 296
[113] بحار الانوار، ج24، ص168.
[114] همان.
[115] عیون اخبار الرضا، ج2، ص258؛ بحار الانوار، ج49، ص318
[116] تفسیر العیاشی، ج2، ص231
[117] ادب فنای مقربان، ج5، ص309
[118] بحار الانوار، ج65، ص28
[119] آیات ولایت در قرآن، ص: 452
[120] بحار الأنوار،ج‏65،ص:152
[121] بحار الأنوار، ج 68 ص 155
[122] البته اگر حجت برایشان تمام شده باشد و یا جاهل قاصر نباشد.
[123] ادب فنای مقربان جلد 5 صفحه 311